جنگ ستارگان (انگلیسی: Star Wars؛ با عنوان جنگ ستارگان: قسمت ۴ – امیدی تازه نیز شناخته میشود) یک فیلم آمریکایی در ژانر اپرای فضایی حماسی به نویسندگی و کارگردانی جرج لوکاس است که در سال ۱۹۷۷ منتشر شد. تولید این فیلم بر عهدهٔ لوکاس فیلم بودهاست و توسط فاکس قرن بیستم عرضه شدهاست. مارک همیل، هریسون فورد، کری فیشر، پیتر کوشینگ، الک گینس، دیوید پراوز، جیمز ارل جونز، آنتونی دنیلز، کنی بیکر و پیتر میهیو ستارگان فیلم هستند. این نخستین قسمت سه گانهٔ اصلی جنگ ستارگان، نخستین فیلم این فرنچایز و چهارمین قسمت از «حماسهٔ اسکایواکر» است.
لوکاس در آن زمان که اولین فیلم خود بهنام تیاچاکس ۱۱۳۸ (۱۹۷۱) را تکمیل کرده بود، ایدهای از ساخت فیلمی علمی تخیلی داشت و پس از انتشار دیوارنویسی آمریکایی (۱۹۷۳) کار بر روی توسعهٔ پیشنویسی از فیلمنامه را آغاز کرد. داستان جنگ ستارگان در قالب «مدتها پیش» در دنیایی خیالی که هم انسان و هم گونههای بیگانه گوناگون در آن زندگی میکنند، رخ میدهد. بسیاری از کهکشانهای معروف تحت کنترل امپراتوری کهکشانی ستمگر قرار گرفتهاست و در مقابلش فقط ائتلاف شورشی—گروهی از مبارزان آزادی— ایستادگی میکند. داستان فیلم به سفر قهرمان شخصی بهنام لوک اسکایواکر (همیل) میپردازد. اسکایواکر یک شخص عادی است که پس از خرید دو دروید بهنام آرتو-دیتو (بیکر) و سیتریپیاو (دنیلز)—که طرحوارهٔ یک سلاح قوی متعلق به امپراتوری بهنام ستاره مرگ را در اختیار دارند—گرفتار جنگ میان امپراتوری و شورشیان میشود. لوک اسکایواکر در حین تلاش برای رساندن درویدها به شورشیان، با استاد جدای بهنام اوبیوان کنوبی (گینس) آشنا میشود و کنوبی به او قدرت متافیزیک «نیرو» را یاد میدهد. لوک سپس با قاچاقجی خودخواه بهنام هان سولو (فورد) و همراهش بهنام چوباکا (میهیو) و همچنین رهبر شورشیان شاهزاده لیا (فیشر) آشنا میشود. در همین حین، افسران امپراتوری متشکل از شوالهٔ سیت دارث ویدر (پراوز، با صدای جونز)، و گرند ماف تارکین (کوشینگ)، فرماندهٔ ستارهٔ مرگ، بهدنبال بازیابی طرحهای به سرقت رفته و پایگاه مخفی شورشیان هستند.
جنگ ستارگان پس از تولید با وضعیتی آشفته، در ۲۵ مهٔ ۱۹۷۷ در شماری محدود از سینماهای ایالات متحده به نمایش درآمد و به سرعت تبدیل به یک فیلم پرفروش شد. فروش بالای این فیلم منجر به انتشار گستردهتر آن شد. این فیلم مورد تحسین منتقدان قرار گرفت و همچنین برای جلوههای بصری پیشگامانهاش ستایش شد. این فیلم در مجموع ۷۷۵ میلیون دلار (بیش از ۵۵۰ میلیون دلار در اکران اولیه) فروش داشت و با پشت سر گذاشتن آروارهها (۱۹۷۵) به پرفروشترین فیلم آن زمان تا پس از اکران ئی.تی. موجود فرازمینی (۱۹۸۲) بدل شد. با احتساب تورم، جنگ ستارگان دومین فیلم پرفروش آمریکای شمالی (پس از بربادرفته) و چهارمین فیلم پرفروش جهان است. این فیلم نامزد دریافت ده جایزهٔ اسکار (از جمله بهترین فیلم) شد و درنهایت توانست هفت تایش را کسب کند. این فیلم در سال ۱۹۸۹ یکی از ۲۵ فیلم اولیهای بود که از سوی کتابخانهٔ کنگرهٔ ایالات متحده برای حفظ در فهرست ملی ثبت فیلم (به این دلیل که «از نظر فرهنگی، تاریخی یا زیباییشناختی قابل توجه است») انتخاب شد.این فیلم در آن زمان جدیدترین فیلم در این فهرست ثبت بود و تنها فیلمی بود که از دههٔ ۱۹۷۰ انتخاب شد. در سال ۲۰۰۴، موسیقی متن آن برای ثبت در فهرست ملی ضبط اصوات انتخاب شد و یک سال بعد از سوی انستیتوی فیلم آمریکایی به عنوان بهترین موسیقی فیلم تمام دوران معرفی شد. جنگ ستارگان امروزه از سوی بسیاری از اشخاص در صنعت فیلمبرداری به عنوان یکی از بزرگترین و مهمترین فیلمهای تاریخ سینما شناخته میشود.
این فیلم چندین بار با پشتیبانی لوکاس مجدداً اکران شدهاست —به ویژه با بیستمین سالگرد «نسخهٔ ویژه» سینمایی— و شامل بسیاری از تغییرات از جمله تصویر تولیدشده کامپیوتری تغییر یافته، دیالوگ تغییر یافته، عکسهای ویرایش مجدد، موسیقی متن موسیقی مجدد و صحنههای اضافه است. این فیلم به یک پدیدهٔ پاپ-فرهنگی بدل شد و چندین صنعت از محصولات وابسته نظیر رمان، کمیک، بازیهای ویدئویی، جاذبههای پارک تفریحی و کالاهایی از جمله اسباب بازی، بازی، لباس و بسیاری دیگر از آثار اسپینآف راهاندازی کرد. موفقیت این فیلم باعث ساخت دو دنبالهٔ دیگر بهنامهای امپراتوری ضربه میزند (۱۹۸۰) و بازگشت جدای (۱۹۸۳) شد که از لحاظ تجاری موفق و با تحسین منتقدان همراه بودند. سپس سهگانهٔ پیشدرآمد و سهگانهٔ دنباله، دو فیلم گلچین و چندین مجموعهٔ تلویزیونی اسپینآف از این اثر پدید آمد.
- جوایز: برنده 6 جایزه اسکار 64 برنده و 30 نامزدی در مجموع
- زبان: انگلیسی
- نویسنده: George Lucas